Abstract
Protecting family from the harms of social networks in international and internal law
(Analytical study)
Abstract
Social networks are an important and effective part of technological development, and these networks continue to evolve and change. Despite their benefits, there are many negative effects on the family and the individual, such as divorce, domestic violence, the promotion of extremist ideas, and the distortion and diminishing of the supreme values of society and the family. Additionally, they can lead to negative changes in moral values. Moreover, social networks pose obstacles to performing certain rights and obligations within the family and reduce their exercise of some rights, such as the right of parents to raise their children and the mutual rights of married couples.
The aim of this research is to analyze the negative effects of social networks and the level of interest of legislators and the legal organization of social networking sites, as well as their effects at the international and domestic levels in Iraq and the Kurdistan Region, to preserve the family entity and reduce the damage to it. We used the analytical approach to achieve our goal in this research. We divided the research into two chapters, with each chapter subdivided into three sections. In the end, we presented a number of conclusions and recommendations.
Key words: Family protection, Social networks, International law, Internal law.
References
سهرچاوهكان
یهكهم: قورئانی پیرۆز
دووهم: فهرههنگی كوردی
شێخ محمدی خاڵ، فهرههنگی خاڵ، چاپی دووهم، دهزگای چاپ و بڵاوكردنهوهی ئاراس، ههولێر، ٢٠٠٥.
عبدالرحمن شرفكندی، ههنبانه بۆرینه، فهرههنگی كوردی ـ فارسی/ ههژار، چاپی یهكهم، تهران، ١٣٦٩، ههتاوی.
سێیهم: كتێب
نڤام الدین عبدالحمید، تهفسیری گوڵشهن، بهرگی یهكهم، چاپی یهكهم، چاپخانهی ئسوه، (بێ شوێن)، ٢٠٠٤.
محمد صالح پێندرۆیی، ڕۆڵی خێزان و قوتابخانه له ڕیشهكێشكردنی توندوتیژیدا، چاپی یهكهم، چاپخانهی ڕۆژههڵات، ٢٠١٢.
چوارهم: توێژینهوه و گۆڤارهكان
احمد رعد محمد، تدابیر الوقایه من الابتزاز فی منصات التواصل الاجتماعی، مجله كلیه القانون للعلوم القانونیه والسیاسیه، جامعه کرکوک، المجلد (١١)، العدد (٤٣)، ٢٠٢٢.
د. تغرید ادریب حبیب، دور الاسره العراقیه فی تنمیه بعچ القیم الاجتماعیه الایجابیه ( الحمایه من افه المخدرات انموژجا ) من وجهه نڤر اعچاو الهیئه التدریسیه، مجله ێداب المستنصریه، جامعه المستنصریه، المجلد (٤٨)، العدد (١٠٥)، ێژار/ ٢٠٢٤.
د. تهانی أنور اسماعیل السریح و منتڤر عبداللە مغامس، دور مواقع التواصل الإجتماعی فی ڤاهره الگلاق، مجله واسگ، مجله کلیه التربیه، جامعه واسگ، العدد (٤٤)، الجزو الأول، ێب/٢٠٢١.
د. رنا علی حمید السعدی، الچمانات القانونیه لحمایه حقوق الگفل فی العراق، مجله كلیه التراپ الجامعه: مجله علمیه محكمه، المجلد (١)، العدد(٣٠)، ٢٠٢٠.
د. سناو خچیر محمد منسلسل، أسباب وێپار انتشار الگلاق فی المجتمع العراقی، مجله كلیه الیرموك، المجلد (٢٠)، العدد (٧)، الجزو (١)، ێب/ ٢٠٢٣.
شریفه محمد السویدی و د. زیزیت مصگفی نوفل، دور الأسره فی تدعیم الأمن السیبرانی لمواجهه الابتزاز الإکترونی (دراسه کیفیه)، مجله اڵاداب، جامعه بغداد، المجلد (١)، العدد (١٤٧)، کانون الأول (٢٠٢٣).
د. گارق خلف فهد العیساوی، استخژام منصات التواصل الاجتماعی فی نشر الأفكار المتگرفه (داعش انمورجا)، مجله الدراسات المستدامه: مجله فصلیه علمیه محکمه، السنه الرابعه، المجلد (٤)، العدد (١)، ٢٠٢٢.
عمر عپمان ابراهیم الجادرجی و د. یونس مۆید یونس الدباغ، الاعلام الرقمی وتأپیره فی الأمن المجتمعی: منصات التواصل الاجتماعی أنموژجا، المجله العراقیه للعلوم السیاسیه، الجمعیه العراقیه للعلوم السیاسیه، السنه الخامسه، العدد (١١)، حزیران ٢٠٢٤.
د. فرات علوان حویز النعیمی، إدمان المراهقیه على وسائل التواصل الاجتماعی (الإیجابیات والسلبیات)، مجله نسق: مجله علمیه محکمه متخصصه تصدر عن الجمعیه العراقیه للدراسات التربویه والنفسیه، العدد (٢٩)، ێژار ٢٠٢١.
د. ماهر فرحان مرعب، دور وسائل الاتصال فی تغیر قیم الأسره الحچریه، مجله الباحپ الإعلامی، جامعه بغداد، المجلد (٧)، العدد (٢٩)، ٢٠١٥.
محمد جغام، صوفیا شراد، الحمایه القانونیه للأسره: المفهوم والتجلیات، مجله الدراسات والبحوپ القانونیه، المجلد (٧)، العدد (١) ، ٢٠٢٢.
د. محمود ترکی فارس اللهیبی و د. گارق خلف فهد العیساوی، دور منصات مواقع التواصل الاجتماعی فی صناعه الإرهاب والتگرف، مجله الدراسات التاریخیه والحچاریه: مجله علمیه محکمه، جامعه تکریت، المجلد (١٢)، العدد (٤٤/١)، ٢٠٢٠.
د. ندوى محمد محمد شریف، د. رشا خلیل عبد، د. ێریان عبد الوهاب قادر، الإدمان على مواقع التواصل الاجتماعی الإلكترونی وگبیعه العلاقات الأسریه، مجله العلوم النفسیه: مجله علمیه محکمه معتمده تصدر عن مرکز البحوپ النفسیه، المجلد (٣٤)، العدد (٢)، الجزو (٣)، ێژار ٢٠٢٣.
هبە عبد المحسن عبدالکریم، الخیانه الزوجیه و انعکاساتها علی الأسره والمجتمع، مجله دراسات اجتماعیه، مجله نصف سنویه محکمه تصدر عن قسم الدراسات الاجتماعیه فی بیت الحکمه – بغداد، العدد (٤٩)، حزیران٢٠٢٣.
پێنجهم: دهستورهكان
دهستوری كاتی عێراقی ساڵی (١٩٦٤)ی ههڵوهشاوه.
دهستوری كاتی ساڵی (١٩٦٨)ی ههڵوهشاوه.
دهستوری كاتی ساڵی (١٩٧٠)ی ههڵوهشاوه.
دهستوری ههمیشهیی عێراقی فیدڕاڵی ساڵی (٢٠٠٥).
شهشهم: یاساكان
یاسای داواكاری گشتی ژماره (١٥٩) ساڵی (١٩٧٩) ههمواركراوه.
یاسای قهدهغهكردنی خراپ بهكارهێنانی ئامێرهكانی پهیوهندی كردن له ههرێمی كوردستان ژماره (٦)ی ساڵی (٢٠٠٨).
یاسای بهرهنگاربوونهوهی خێزان له توند و تیژی له ههرێمی كوردستان، ژماره (٨)ی ساڵی (٢٠١١)
یاسای داواكاری گشتی فیدڕالی ژماره (٤٩)ی ساڵی (٢٠١٧).
حهفتهم: بڕیاری دادگاكان و بهیان و بڕیارهكان
بیان مجلس القچاو الأعلى، رقم (٩) لسنه (٢٠٢١).
نووسراوی ئەنجومەنی باڵای دادوەری عێراق ژمارە (٢٠٤/مکتب/٢٠٢٣) بەرواری (٨/٢/٢٠٢٣).
قرار محکمه الاتحادیه (٣٢٥ وموحدتها ٣٣١/ اتحادیه /٢٠٢٣) فی (١٣/٣/٢٠٢٤).
ههشتهم: ڕێككهوتننامهكان و بهڵگهنامه نێودهوڵهتییهكان
جاڕی گهردوونی مافهكانی مرۆڤی ساڵی (١٩٤٨).
پهیماننامهی نێودهوڵهتی تایبهت به مافه شارستانی و سیاسیهكانی ساڵی (١٩٦٦).
پهیماننامهی نێودهوڵهتی تایبهت به مافه ئابوری و كۆمهڵایهتی و كلتوریهكانی ساڵی (١٩٦٦).
ڕێككهوتننامهی مافهكانی منداڵانی ساڵی (١٩٨٩).
جاڕنامهی قاهیره بۆ مافهكانی مرۆڤ له ئیسلامدا ساڵی (١٩٩٠)
نۆیهم: سهچاوه ئهلكترۆنییهكان
ماڵپهڕی ئاژانسی ههواڵی عێراقی (INA) : ههواڵێك به ناوونیشانی : ( تتصدرها وسائل التواصل الاجتماعی ..... محكمه الرصافه تحدد أسباب تزاید حالات الگلاق ) ڕێكهوتی بڵاوبوونهوه (٨/٧/٢٠٢٤)، لینكی ماڵپهڕ: ( https://www.ina.iq/212192--.html ) دوایین سهردان (١٥/٧/٢٠٢٤).
مــدیریه حمایه الأسره والگفـــــل مــــن العنف الأســــــری، سایتی فەرمی ( https://moi.gov.iq/?page=52 )، دوایین سەردان (٢٠/٧/٢٠٢٤).
ڕاپۆرتی بڵاوکراوە بە ناوونیشانی : القانون الدولی وتنڤیم مواقع التواصل الاجتماعی، ماڵپەڕی فەرمی : مرکز القرار للدراسات الإعلامیه، ( https://alqarar.sa/2813 )، دوایین سەردان (٢٩/٧/٢٠٢٤).
نڤره قانونیه لحالات العنف الاسری فی العراق، الدكتور حیدر عبد الرچا الڤالمی، سایتی فەرمی زانکۆی کەربەلا، ( https://business.uokerbala.edu.iq/wp/archives/17457 ) دوایین سەردان ( ٢٣/٧/٢٠٢٤ )
مالپهڕى فهرمی وهزارهتی ناوخۆی عێراق، ( https://moi.gov.iq/?page=52 )، دوایین سهردان (٢٨/٧/٢٠٢٤)
پێگهی فهرمی ناوهندی میدیای دیجیتالی (DMC)، ڕێكخراوێكی ناحكومیه به فهرمی كاردهكات بۆ ڕوماڵكردنی ههواڵهكانی تایبهت به دونیای دیجیتالی، ( https://dmc-iq.com/2024/02/24/%d9%85%d8%b1%d9%83%d8%b2-%d8%a7%d9%84%d8%a5%d8%b9%d9%84%d8%a7%d9%85-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d9%82%d9%85%d9%8a-32-%d9%85%d9%84%d9%8a%d9%88%d9%86-%d9%85%d8%b3%d8%aa%d8%ae%d8%af%d9%85-%d9%84%d9%85%d9%88/ )، دوایین سهردان (١/٨/٢٠٢٤).
ماڵپهڕی سهرهكی ڕێكخراوی یونسكۆ، ( https://www.unesco.org/ar/internet-trust ) دوایین سهردان (١٩/٥/٢٠٢٥).
Yaqeen Journal for legal studies